Zdrowie
13 LIS 2025
Nowa nadzieja w walce z Alzheimerem. Wyniki wskazują na przełom
Naukowcy z USA, Niemiec i kilku innych krajów odkrył w mózgu wyjątkowe komórki odpornościowe, które mogą spowalniać, a nawet powstrzymywać rozwój choroby Alzheimera.
Wyniki badań dają nadzieję na stworzenie terapii, które nie tylko ograniczą objawy, lecz także wpłyną na przyczynę choroby. Badania prowadzone przez naukowców z Icahn School of Medicine w Mount Sinai oraz Instytutu Biologii Starzenia im. Maxa Plancka w Kolonii wykazały, że określone typy mikrogleju – czyli komórek odpornościowych mózgu – są w stanie aktywnie chronić neurony przed uszkodzeniami.
Wcześniej przypisywano im sprzeczne role – zarówno ochronne, jak i destrukcyjne. Nowe wyniki przeczą temu poglądowi, wskazując na wyraźnie korzystne działanie niektórych populacji tych komórek.
Mikroglej jako strażnik neuronów
Mikroglej odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu prawidłowego środowiska mózgu. Najnowsze analizy opublikowane 5 listopada na łamach Nature ujawniają, że szczególna grupa tych komórek wykazuje obniżoną aktywność czynnika PU.1 oraz podwyższony poziom receptora CD28. Taka kombinacja sprawia, że mikrogleje skuteczniej tłumią procesy zapalne i ograniczają rozwój blaszek amyloidowych oraz białek tau – substancji prowadzących do obumierania komórek nerwowych.
Nowe odkrycie potwierdza wnioski z wcześniejszych badań kierowanych przez prof. Alison M. Goate, które wskazywały, że osoby z niższym poziomem PU.1 mają mniejsze ryzyko rozwoju choroby Alzheimera. Naukowcy wyjaśniają teraz, że ten niższy poziom sprzyja powstawaniu ochronnych mikroglejów, które łagodzą stany zapalne i spowalniają proces uszkadzania neuronów.
Profesor Anne Schaefer z Icahn School of Medicine podkreśla, że mikroglej wcale nie musi być wrogiem układu nerwowego. "To odkrycie pokazuje niezwykłą zdolność mikrogleju do adaptacji i podkreśla jego kluczową rolę w zdrowiu mózgu" – zaznacza badaczka.
Zrozumienie zależności między PU.1 i CD28 otwiera zupełnie nowy kierunek badań. Dzięki temu można opracowywać immunoterapie, które aktywują odpowiednie typy komórek i wzmacniają naturalne mechanizmy obronne mózgu, zamiast je hamować.
Dr Alexander Tarakhovsky z Uniwersytetu Rockefellera zauważa, że odkrycie łączy dwie dziedziny – immunologię i neurologię. Jak mówi, "molekuły, które znamy z działania limfocytów, okazują się kluczowe również w mózgu. To może całkowicie zmienić podejście do leczenia chorób neurodegeneracyjnych". Jego zdaniem może to całkowicie zmienić sposób, w jaki lekarze będą podchodzić do leczenia chorób neurodegeneracyjnych w przyszłości.
Nadzieja dla milionów pacjentów
Choroba Alzheimera wciąż stanowi ogromne wyzwanie dla współczesnej medycyny – zmaga się z nią ponad 50 milionów osób na świecie. Odkrycie "ochronnego mikrogleju" daje nową nadzieję, że w przyszłości uda się opracować terapie zdolne nie tylko spowolnić, ale być może całkowicie zatrzymać rozwój tej wyniszczającej choroby.
Arkadiusz Stando